Tsunami

Tsunami
desastre natural y Desplazamiento (es)

Un tsunami (del xaponés «津» tsu, puertu o badea, y «波» nami, fola) o maremotu (del llatín mare, mar y motus, movimientu) es un eventu complexu qu'arreya un grupu de foles de gran enerxía y de tamañu variable que se producen cuando da algún fenómenu estraordinariu mueve verticalmente una gran masa d'agua. Esti tipu de foles remueven una cantidá d'agua bien cimero a les foles superficiales producíes pol vientu. Calcúlase que'l 90% d'estos fenómenos son provocaos por terremotos, y nesi casu reciben el nome más correutu y precisu de maremotos teutónicos».

La enerxía d'un maremotu depende del so altor, de la so llonxitú d'onda y del llargor del so frente. La enerxía total descargada sobre una zona costera tamién va depender de la cantidá de picos que lleve'l tren d'ondes. Ye frecuente qu'un tsunami que viaxa grandes distancies, mengüe l'altor de les sos foles, pero siempres va caltener una velocidá determinada pola fondura sobre la cual el tsunami muévese. De normal, nel casu de los tsunamis teutónicos, l'altor de la onda de tsunami n'agües fondes ye del orde de 1.0 metros, pero la llonxitú d'onda puede algamar dellos cientos de quilómetros. Esto ye lo que dexa qu'inda cuando l'altor n'océanu abiertu seya bien baxa, esti altor creza en forma abrupta al menguar la fondura, colo cual, al menguar la velocidá de la parte delantera del tsunami, necesariamente creza l'altor por tresformamientu d'enerxía cinética n'enerxía potencial. D'esta forma una masa d'agua de dellos metros d'altor puede afarar al so pasu escontra l'interior.